Hiện nay, có rất nhiều từ trong tiếng Việt mà nhiều người không thể đọc và viết được dẫn đến mắc lỗi chính tả. Một trong số đó phải kể đến cặp từ “dùm” và “giùm”. Hãy cùng tìm hiểu nội dung này qua bài viết dưới đây với nội dung dùm hay giùm mới đúng để tìm câu trả lời đúng cho mình nhé!
Giùm có nghĩa là gì
Như đã nói ở trên, từ “Giùm” là cách viết đúng. Từ “giùm” có nghĩa là làm điều gì đó cho ai đó hoặc yêu cầu người khác làm điều gì đó cho bạn. Từ “giùm” thường đứng sau động từ và ngay trước danh từ chỉ người hoặc vật. Cách dùng từ “giùm” có phần trang trọng, tạo cho người đối diện cảm giác lịch sử và chân thành.
Ví dụ cách sử dụng từ “giùm”:
- Động từ + từ “Giùm” như: làm giùm, lấy giùm, giúp giùm,…
- Động từ + từ “giùm” + danh từ: giúp giùm mình, lấy giùm mình, kiểm tra giùm tôi, đẩy giùm chú,….
- Từ “Giùm” trong một câu: Huy có thể lấy giùm tớ cuốn sách Lớp 6 trên cao kia được không?
Với từ “giùm” khi được ta áp dụng đúng ngữ cảnh sẽ mang đến các ý nghĩa khác nhau và đóng vai trò nhất định. Hãy cùng đi tìm hiểu vai trò cụ thể của nó nhé.
Mang ý nghĩa nhờ người khác
Từ “giùm” khi đi kèm cùng với động từ sẽ thể hiện sự tôn trọng khi ta nhờ vả. Câu nói sẽ mang ý nghĩa rất cần sự giúp đỡ và mong muốn nhận được sự giúp đỡ, không mang tính ra lệnh hay ép buộc. Vì thế giúp cho người đối diện cảm thấy thoải mái hơn, không bị nặng nề hay suy nghĩ gì cả.
Đối với việc ta rất cần sự giúp đỡ từ người khác, phải tinh tế thêm một vài từ ngữ giúp giao tiếp tốt, gây ấn tượng và tạo thiện cảm với mọi người. Tránh nói cộc lốc, ngắn gọn dễ khiến người khác khó chịu và không được tôn trọng.
Xem thêm phong cách ngôn ngữ là gì
Mang ý nghĩa giúp đỡ người khác
Từ “giùm” được sử dụng trong câu có nghĩa là giúp đỡ người khác sẽ thể hiện sự lịch sự và chân thành của chúng ta đối với họ. Sự giúp đỡ này xuất phát từ tấm lòng và sự chân thành của bạn, không phải từ sự ép buộc quá mức khi bạn dùng từ “giùm” trong câu này.
Ví dụ: “Để anh xách ba lô này giùm cho” sẽ thể hiện sự tinh tế, khéo léo của bạn hơn là “Để anh xách ba lô cho nhé”. Câu nói này cũng có thể hiểu là một câu hỏi, khiến người nghe ngại ngùng và không dám nhận lời giúp đỡ của bạn.
Từ “giùm” khi được áp dụng đúng câu, đúng ngữ cảnh sẽ mang lại cho chúng ta hiệu quả giao tiếp rất tốt. Do đó, đừng ngần ngại áp dụng từ này trong giao tiếp, đặc biệt là trong những trường hợp bạn cần sự giúp đỡ của người khác.
Nhiều người ngày nay không phân biệt được hai từ này và sử dụng chúng không chính xác. Tuy nhiên, từ chính xác được sử dụng là từ “giùm”, còn từ “dùm” thực chất chỉ là cách phát âm thông thường của người dân ở các vùng miền khác nhau mà không có bất kỳ ý nghĩa nào.
“Giùm” có nghĩa là yêu cầu làm điều gì đó cho ai đó hoặc yêu cầu ai đó làm điều gì đó cho bạn. Trong giao tiếp hàng ngày, nhiều người thường nhầm lẫn giữa thuật ngữ “giùm” và “dùm”, nhưng người nghe luôn hiểu rõ. Tuy nhiên, trong văn viết, tác giả phải dùng đúng từ “giùm”. Nếu sử dụng sai, nó sẽ được coi là một lỗi chính tả.
Xem thêm đại từ là gì
Vì sao có sự nhầm lẫn giữa dùm và giùm
Như đã nói ở trên, hai từ dùm và giùm có cách phát âm tương đối giống nhau nên nhiều người thường nhầm lẫn với nhau, đặc biệt là các ngôn ngữ vùng miền khác nhau, điều này dẫn đến sự nhầm lẫn và không thống nhất khi phát âm các từ này.
Việt Nam là một đất nước có nhiều vùng miền. Do đó, cách phát âm cũng trở nên đa dạng, không tuân theo bất kỳ tiêu chuẩn nào. Thông thường, người miền Bắc và Bắc Trung Bộ phát âm là “giùm”.
Người miền Nam hoặc Nam Trung Bộ sẽ phát âm là “dùm”. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến sự nhầm lẫn giữa hai từ “giùm” và “dùm”. Một khi không phân biệt được hai từ này và phát âm sai sẽ dẫn đến việc nhầm lẫn khi viết hai từ này và viết sai chính tả hai từ này. Vì vậy, cần xác định từ chính xác là từ “giùm” và sử dụng chính xác từ này trong nói và viết.
Ngữ âm tiếng Việt khi phát âm “dùm và giùm đều giống nhau vì đều bắt đầu bằng âm /z/. Vì vậy, khi bạn đọc “gi” hoặc “d” thì nó giống nhau, dẫn đến sai lỗi chính tả.
Chính vì sự giống nhau trong cách phát âm này mà người ta khó phân biệt chữ “gi” và chữ “d”. Chỉ khi bạn viết nó ra, bạn sẽ biết khi nào sử dụng “gi” và khi nào sử dụng “d”. Hai cặp phụ âm này thường bị nhầm lẫn khi ghép với bất kỳ từ nào, không riêng gì các từ “giùm” và “dùm”.
Những cặp từ dễ nhầm lẫn trong tiếng Việt
- Thăm quan và tham quan
Với từ “thăm quan”, từ “thăm” có nghĩa là quan tâm, hỏi thăm… và từ “quan” có nghĩa là quan sát.
Trong khi đó, “tham quan” là một động từ, nếu hiểu theo nghĩa tiếng Hán thì “tham” có nghĩa là thêm vào; “quan” quan sát, nhìn thấy vấn đề. Vì vậy, “tham quan” có nghĩa là đi đến một nơi để quan sát, đào sâu kiến thức và học hỏi kinh nghiệm.
Như vậy, nên dùng từ “tham quan” mới có nghĩa là hoạt động quan sát, mở mang kiến thức.
- Nhậm chức và nhận chức
Từ “nhậm chức” có nghĩa là người sẽ đảm nhận công việc và chức năng quản lý của nhân viên; còn “chức” có nghĩa là trách nhiệm, bổn phận, nghĩa vụ. “Nhậm chức” có thể hiểu là người sẽ đảm nhận chức vụ do cấp trên giao và bổ nhiệm.
Từ “nhận” có nghĩa là nhận lấy, đón lấy. Vì vậy, nhận chức có thể hiểu là nhận chức vụ chứ không thể diễn tả hết trách nhiệm của vị trí này. Vì vậy, để mô tả đúng bản chất của hoạt động này, từ dùng chính xác nên là từ nhậm chức, không phải là nhận chức.
- Sát nhập và sáp nhập
Từ “sáp” có nghĩa là cắm vào, đặt; và “nhập” có nghĩa là vào, tham gia vào, mang vào.
Do đó, “sáp nhập” có nghĩa là hợp nhất thành một.
Do đó, đúng phải là từ sáp nhập, thường được sử dụng để hợp nhất các công ty hoặc doanh nghiệp, từ hai doanh nghiệp trở lên để trở thành một doanh nghiệp mới.
Tham khảo các tài liệu văn học các cấp tại AMA
Cách khắc phục lỗi chính tả
Để cải thiện chính tả đúng của các từ trong cả viết và đọc, sau đây là một số cách để khắc phục:
+ Đầu tiên, cần hiểu nghĩa của từ.
Cụ thể, đối với các ví dụ về “dùm” và “giùm” vừa được phân tích ở trên, việc phân tích và tìm hiểu nghĩa của từ giúp chúng ta xác định được nghĩa của từ và xác định được cách dùng từ.
Những từ này sau đó được ghép lại thành từ đường với nghĩa đúng nhất. Vì vậy, khi bạn băn khoăn không biết từ nào viết đúng chính tả, hãy tìm hiểu nghĩa của nó, sau đó ghi nhớ nó bằng cách luyện đọc và viết lại nhiều lần.
+ Thứ hai, rèn luyện thói quen đọc sách
Sách được biết đến như một kho kiến thức bổ ích, sách cung cấp cho chúng ta những kiến thức bổ ích và còn giúp chúng ta tăng vốn từ vựng một cách hiệu quả. Khi bạn có đủ vốn từ vựng, bạn có thể sử dụng từ rất dễ dàng.
+ Thứ ba, luyện phát âm chuẩn khi giao tiếp và sử dụng chính xác khi viết.
Trên đây là bài viết về dùm hay giùm mới đúng. Chúng tôi hy vọng những thông tin chia sẻ trên đây đã giúp bạn đọc nắm được nội dung này. Mong rằng bạn đã thu nhặt đầy đủ các kiến thức bổ ích cho mình.
Anh ngữ AMA